قسمتهایی از گزارش گزارشگر ویژه حقوق بشر، خانم مارگارت سکاگیا، در مورد وضعیت برخی از مدافعان حقوق بشر در ایران

تارخ تهیه و تنظیم: 4 مارس 2009

تهیه شده به زبانهای: انگلیسی، فرانسه و اسپانیایی

جهت ارایه به: مجمع حقوق بشر

در تاریخ 15 فوریه 2008، نماینده ویژه به همراه گزارشگر ویژه در مورد شکنجه یک درخواست فوری در رابطه با وضعیت آقای یعقوب مهر نهاد (یک فعال حقوق و آزادیهای اقلیت بلوچ ایران) به دولت تسلیم کرد. آقای یعقوب مهر نهاد یک فعال حقوق بشر و دبیر کل انجمن جوانان برای صدای عدالت در زاهدان میباشد. بر اساس گزارشها در ماه فوریه آقای یعقوب مهر نهاد در یک دادگاه (که در پشت درهای بسته برگزار شد) بدون داشتن یک اتهام مشخص به مرگ محکوم شد. درخواست فرجام آقای مهر نهاد به تارخ 17 فریه موکول شد. این در حالی است که قانونا" افراد در ایران حق دارند که در مدت 20 روز خود را برای دفاع آماده کنند. آقای یعقوب مهر نهاد در اوایل ماه می 2007 وقتی برای شرکت در یکی از میتینگهای انجمن حاضر شده بود به همراه 5 تن دیگر دستگیر شدند. این 5 نفر بعدا" آزاد شدند. پنج ماه بعد به آقای مهر نهاد اجازه ملاقات با وکیل و خانواده اش داده شد. خانواده وی ادعا دارند که او به شد ت شکنجه شده ، در حدود 15 کیلوگرم وزن کم کرده و قادر به برقراری تعادل نبود. محاکمه وی در تاریخ 25 دسامبر 2007 در حضور یک دادگاه در زاهدان (استان سیستان و بلوچستان) انجام شد. معلوم نیست که این دادگاه بر اساس مقرارات دادگاههای انقلاب عمل میکند یا اینکه مقررارت دیگری بر نحوه عملکرد آن حاکم است. در ژوئن سال 2006 اعلام شد که جهت کاهش زمان بین ارتکاب جرم و اجرای محکومیت یک مجموعه قضایی ویژه در رابطه با امور امنیتی که در ارتباط و به عنوان شاخه ای از دادگاه عالی عمل میکند به کار بررسی جرایم خواهد پرداخت.
در مورد آقای مهر نهاد، نگرانی عمده این است که دادگاه و محکومیت وی به مرگ در رابطه با فعالیتهای بشر دوستانه و حقوق شهروندی خلق بلوچ اعمال شده باشد. نگرانی بزرگتر این است که حکم اعدام وی در پی شکنجه های غیر انسانی و خلاف استانداردهای بین المللی صادر شده و خطر اجرای حکم، وی را هر لحظه تهدید میکند.

1- اتهام نامه
در تاریخ 18 آگوست 2008، نماینده ویژه به همراه گزارشگر ویژه د ر رابطه با استقلال قوه قضاییه و حقوقدانان، گزارشگر ویژه د ر رابطه اعتلا و حمایت از حق آزادی بیان و عقیده ، گزارشگر ویژه د ر رابطه با شکنجه ودیگر اعمال غیر انسانی و همچنین گزارشگر ویژه در رابطه با اعدامهای خارج از قانون و سرخود یک اتهام نامه در رابطه با آقای یعقوب مهر نهاد (یک فعال حقوق و آزادیهای اقلیت بلوچ ایران) به دولت ایران تسلیم کرد. آقای یعقوب مهر نهاد یک فعال حقوق بشر و دبیر کل انجمن جوانان برای صدای عدالت در زاهدان میباشد. آقای یعقوب مهر نهاد موضوع یک درخواست قبلی از طرف نماینده ویژه سازمان ملل به همراه گزارشگر ویژه در مورد شکنجه در تاریخ 15 فوریه 2008 بوده است. تا این لحظه هیچ جوابیه ای از سوی دولت ایران در این مورد به ما ابلاغ نشده است. بر اساس گزارشهای رسیده آقای مهر نهاد در تاریخ 4 آگوست 2008 اعدام شده و اجرای حکم وی به تایید دادستان عمومی ایران رسیده است. طی یک کنفرانس خبری سخنگوی قوه قضائییه، آقای علی رضا جمشیدی، اعلام کرد که حکم اعدام آقای مهر نهاد در فوریه 2008 صادر شده بود. آقای یعقوب مهر نهاد در اوایل ماه می 2007 وقتی برای شرکت در یکی از میتینگهای انجمن حاضر شده بود به همراه 5 تن دیگر دستگیر شدند. . این 5 نفر بعدا" آزاد شدند. پنج ماه بعد به آقای مهر نهاد اجازه ملاقات با وکیل و خانواده اش داده شد. خانواده وی ادعا دارند که او به شد ت شکنجه شده ، در حدود 15 کیلوگرم وزن کم کرده و قادر به برقراری تعادل نبود. بر اساس اعلامیه دادستان دادگاههای عمومی و انقلاب در زاهدان آقای مهرنهاد به عضویت در گروه جندالله (که همچنین با عنوان حرکت مقاومت مردم ایران شناخته میشود) و حمایت از شخص عبدالمالک ریگی که رهبری این گروه مسلح را در اختیار دارد، محکوم شده بود. یعقوب مهرنهاد به عنوان مفسد فی الارض و محارب با خدا شناخته شد. نگرانی عمده این بود که دادگاه و حکم اعدام وی در رابطه با فعالیتهای بشر دوستانه و حقوق شهروندی خلق بلوچ اعمال شده باشد.
مشاهدات
در حالی که گزارشکر ویژه از پاسخگویی دولت ایران به درخواستهای 25 ژانوی 2008 و 14 ژولای 2008 ابراز امتنان میکند، متاسفانه از تعداد 39 درخواست انجام شده تنها 2 درخواست پاسخ داده شده است. همچنین از مجموعه مکاتبات قبلی تعداد 20 درخواست بی پاسخ مانده است. گزارشگر ویژه اعلام میکند که پاسخ حکومت بخش بسیار مهمی از همکاری دولت در رابطه با وظایف وی میباشد و از حکومت ایران درخواست میکند که به نگرانی های وی پاسخ داده شود. وی همچنین تاکید میکند که نگرانی های وی در امتداد نگرانی ها و در خواستهای گزارشگر قبلی بوده است که در گزارش سال 2000 تاکید میکند که وضعیت حقوق بشر در ایران وخیم و غیر قابل انطباق با موازین انسان دوستانه میباشد. وضعیت حقوق بشر مخصوصا" تحت تاثیر سیاستهای مقابله جویانه و محکومیتهای خودسرانه ای میباشد که از طرف نهادهای حکومتی در رابطه با آزادی بیان و حرکتهای بشر دوستانه انجام میشود. گزارشگر ویژه نگرانی عمیق خود را در رابطه با این حرکتهای مقابله جویانه در برابر استفاده از حق آزادی بیان و عقیده اعلام میدارد. وی توجه حکومت ایران را به بندهای (a) و (b)اصل 6 اعلامیه حقوق بشر مبنی بر اینکه " هر شخصی به طور انفرادی و یا جمعی حق کسب اطلاع، جستجو، و نگهداری اطلاعات در مورد حقوق بشر و آزادی های اساسی و همچنین دستیابی به اطلاعات در مورد نحوه اجرای این قوانین در سیتمهای قضاییه ملی و محلی و پخش و خبر رسانی در این مورد را دارد." معطوف میدارد. گزارشگر ویژه همچنین به پاراگراف (a) اصل 5 اعلامیه حقوق بشر:"در ارتباط با اعتلا و حمایت از حقوق بشر،هر شخصی به صورت فردی یا جمعی حق دارد که در تجمعات صلحطلبانه در سطوح ملی یا بینالمللی شرکت نماید" اشاره نمود. وی همچنین نگرانی خود را در رابطه با وضعیت حقوق زنان اعلام و در خواست نمود که به زنان حق استفاده از آزادیها و تجمعات صلحطلبانه داده شود. وی نگرانی شدید خود را در رابطه با زنان عضو گروه "کمپین یک میلیون امضا" و تضییع حقوق آنها اعلام کرده و از دولت جمهوری اسلامی ایران میخواهد که حقوق زنان را رعایت نماید . گزارشگر ویژه در تاریخ 27 دسامبر یک کنفرانس مطبوعاتی در مورد شرکت کنندگان در این کمپین برگزار کرد. وی همچنین نگرانی شدید خود را در رابطه با عدم رعایت حقوق اقلیتها و همچنین دستگیری و تعقیب روشنفکران و دانشمندان در رابطه با تسهیل حق آزادی بیان و عقیده اعلام میدارد. وی ابراز امیدواری کرده حکومت در آینده این دستگیری ها را بر اساس قانون و مبانی حقوقی انجام دهد. گزارشگر ویژه نگرانی ویژه خود را در ارتباط با وضعیت خانم شیرین عبادی و خانم ژینوس سبحانی و بسته شدن "مرکز دفاع از حقوق بشر" در تاریخ 21 دسامبر 2008 اعلام میکند. وی نگران این مسئله است که این برخوردها بخشی از نقض مستمر حقوق مدافعان حقوق بشر توسط حکومت باشد.